Mięsień najdłuższy
łac. – musculus longissimus
Mięsień najdłuższy to długi, płaski mięsień leżący przyśrodkowo względem mięśnia biodrowo-żebrowego. Rozpoczyna się on w okolicy miednicy i dolnego odcinka kręgosłupa, następnie jego włókna kierują się ku górze (gdzie mięsień przyczepia się do kręgów i żeber), aż finalnie kończą się na głowie. Mięsień najdłuższy możemy podzielić na:
mięsień najdłuższy klatki piersiowej,
mięsień najdłuższy szyi,
mięsień najdłuższy głowy.
Mięsień najdłuższy wraz z mięśniem biodrowo-żebrowym tworzą mięsień krzyżowo-grzbietowy (musculus sacrospinalis).
Mięsień najdłuższy klatki piersiowej: wspólna masa mięśniowa
Mięsień najdłuższy szyi: wyrostki poprzeczne kręgów Th1-Th6
Mięsień najdłuższy głowy: wyrostki poprzeczne kręgów C3-Th3
Mięsień najdłuższy klatki piersiowej: żebra II-XII, wyrostki poprzeczne kręgów Th1-Th12, wyrostki żebrowe (poprzeczne) kręgów L1-L5
Mięsień najdłuższy szyi: wyrostki poprzeczne kręgów C2-C5
Mięsień najdłuższy głowy: wyrostek sutkowaty kości skroniowej
Całość mięśnia: zgina bocznie kręgosłup i głowę (działając jednostronnie), prostuje kręgosłup i głowę (działając obustronnie)
Mięsień najdłuższy głowy: zgina bocznie i odwraca głowę w tę samą stronę (działając jednostronnie), prostuje głowę (działając obustronnie)
Działanie wdechowe: podczas głębokiego wdechu prostuje kręgosłup zwiększając jednocześnie wymiary klatki piersiowej
Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych C2-L5
Tętnica potyliczna, tętnica szyjna głęboka, tętnice międzyżebrowe tylne, tętnice lędźwiowe
1. Przyczepy
Przyczep początkowy
Mięsień najdłuższy klatki piersiowej rozpoczyna się od wspólnej masy mięśniowej* oraz wyrostków poprzecznych kręgów Th6-Th12.
Mięsień najdłuższy szyi rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych Th1-Th6.
Mięsień najdłuższy głowy rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych C3-Th3.
*Wspólna masa mięśniowa to mięśniowo-ścięgnista masa, która rozpoczyna się na grzebieniu biodrowym, więzadłach krzyżowo-biodrowych tylnych, powierzchni grzbietowej kości krzyżowej oraz na wyrostkach kolczystych Th10-L5, która stanowi wspólny przyczep początkowy dla mięśnia biodrowo-żebrowego i mięśnia najdłuższego.
Uwaga! Przyczepy mięśnia najdłuższego wykazują znaczną zmienność, co prowadzi do wielu rozbieżności w opisach w literaturze. My przyjęliśmy najczęściej powtarzające się wersję w podręcznikach anatomicznych.
Przyczep końcowy
Mięsień najdłuższy klatki piersiowej kończy się, tworząc dwie linie przyczepów końcowych:
Linia boczna: kąty żeber II-XII, wyrostki żebrowe (poprzeczne) L1-L5.
Linia przyśrodkowa: wyrostki poprzeczne kręgów Th1-Th12, wyrostki dodatkowe kręgów L1-L5.
Mięsień najdłuższy szyi kończy się na guzkach tylnych wyrostków poprzecznych kręgów C2-C5.
Mięsień najdłuższy głowy kończy się na wyrostku sutkowatym kości skroniowej.
Poniżej znajdziesz slajder szczegółowo podsumowujący przyczepy!
2. Funkcja
Mięsień najdłuższy działając jako całość, wykonuje wyprost kręgosłupa i głowy (przy skurczu obustronnym) lub zgięcie boczne kręgosłupa i głowy w tę samą stronę (przy skurczu jednostronnym).
Mięsień najdłuższy głowy działając samodzielnie, prostuje ją (przy skurczu obustronnym) lub zgina bocznie i obraca w tę samą stronę (przy skurczu jednostronnym).
Oprócz tego, podczas głębokiego wdechu prostuje kręgosłup, zwiększając jednocześnie wymiary klatki piersiowej (jest pomocniczym mięśniem wdechowym).
Całość mięśnia: zgina kręgosłup i głowę bocznie
Mięsień najdłuższy głowy: zgina bocznie i odwraca głowę w tę samą stronę
Całość mięśnia: prostuje kręgosłup i głowę
Mięsień najdłuższy głowy: prostuje głowę
Podczas głębokiego wdechu prostuje kręgosłup zwiększając jednocześnie wymiary klatki piersiowej
3. Unerwienie
Mięsień najdłuższy unerwiony jest przez gałęzie boczne gałęzi grzbietowych nerwów rdzeniowych C2-L5.
Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych C2-L5
4. Unaczynienie
Mięsień najdłuższy unaczyniony jest przez:
tętnicę potyliczną,
tętnicę szyjną głęboką,
tętnice międzyżebrowe tylne (gałęzie grzbietowe),
tętnice lędźwiowe (gałęzie grzbietowe).
Tętnica potyliczna, tętnica szyjna głęboka, tętnice międzyżebrowe tylne, tętnice lędźwiowe
5. Rozwiąż quiz
Aby utrwalić wiedzę dotyczącą mięśnia najdłuższego, rozwiąż quiz znajdujący się poniżej!
Mięsień najdłuższy – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/14
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.