Kość podniebienna
łac. – os palatinum
Kość podniebienna to parzysta kość twarzoczaszki położona w głębi, między kością klinową a szczęką.
Zbudowana jest z blaszki poziomej (lamina horizontalis), blaszki pionowej (lamina perpendicularis) oraz trzech wyrostków:
wyrostka oczodołowego (processus orbitalis),
wyrostka klinowego (processus sphenoidalis),
wyrostka piramidowego (processus pyramidalis).
Blaszka pozioma (lamina horizontalis)
Blaszka pionowa (lamina perpendicularis)
Wyrostek oczodołowy (processus orbitalis)
Wyrostek klinowy (processus sphenoidalis)
Wyrostek piramidowy (processus pyramidalis)
• Oczodołu (współtworzy ścianę dolną wraz ze szczęką i kością jarzmową)
• Jamy nosowej (współtworzy ścianę dolną i boczną)
• Jamy ustnej (współtworzy ścianę górną i wraz z zębami ścianę boczną)
• Dołu skrzydłowo-podniebiennego (tworzy ścianę przyśrodkową, współtworzy ścianę przednią)
Kość podniebienna – Wprowadzenie
Twój najlepszy wynik: 0/6
1. Blaszka pozioma
łac. – lamina horizontalis
Blaszka pozioma to dolna, poprzecznie ustawiona część kości podniebiennej.
Wyróżniamy na niej powierzchnię nosową (facies nasalis), która stanowi tylną część dna jamy nosowej oraz powierzchnię podniebienną (facies palatina), która wraz z przeciwległą blaszką poziomą tworzy tylną 1/4 podniebienia kostnego (tylną 1/4 sklepienia jamy ustnej).
Wyróżniamy również brzegi: przedni, boczny, tylny oraz przyśrodkowy.
Warto przyjrzeć się temu ostatniemu, który wraz z takim samym brzegiem przeciwległej blaszki poziomej, wytwarza tylną 1/4 szwu podniebiennego pośrodkowego. Wzdłuż górnej krawędzi tego brzegu biegnie grzebień nosowy (crista nasalis), który ku tyłowi kończy się kolcem nosowym tylnym (spina nasalis posterior).
Powierzchnia nosowa (facies nasalis)
Powierzchnia podniebienna (facies palatina)
Brzeg przedni (margo anterior)
Brzeg boczny (margo lateralis)
Brzeg tylny (margo posterior)
Brzeg przyśrodkowy (margo medialis)
Grzebień nosowy (crista nasalis)
Kolec nosowy tylny (spina nasalis posterior)
Kość podniebienna – Blaszka pozioma
Twój najlepszy wynik: 0/8
2. Blaszka pionowa
łac. – lamina perpendicularis
Na blaszce pionowej wyróżniamy powierzchnię nosową (facies nasalis) oraz powierzchnię szczękową (facies maxillaris).
Na powierzchni nosowej znajduje się grzebień małżowinowy (crista conchalis), do którego przyczepia się małżowina nosowa dolna, ponad którym leży grzebień sitowy (crista ethmoidalis) dla połączenia z małżowiną nosową środkową.
Na powierzchni szczękowej biegnie pionowa bruzda podniebienna większa (sulcus palatinus major), która wraz z odpowiadającą bruzdą powierzchni nosowej trzonu szczęki, wytwarza kanał podniebienny większy (canalis palatinus major).
Grzebień małżowinowy (crista conchalis)
Grzebień sitowy (crista ethmoidalis)
Bruzda podniebienna większa (sulcus palatinus major)
• Tętnica podniebienna zstępująca (arteria palatina descendens)
• Nerwy podniebienne (nervi palatini)
• Gałęzie nosowe tylne ze zwoju skrzydłowo-podniebiennego (rami nasales posteriores ganglionis pterygopalatini)
Kość podniebienna – Blaszka pionowa
Twój najlepszy wynik: 0/5
3. Wyrostki
Od brzegu górnego blaszki pionowej odchodzą dwa wyrostki:
- leżący z przodu – wyrostek oczodołowy (processus orbitalis),
- leżący z tyłu – wyrostek klinowy (processus sphenoidalis).
Oba te wyrostki oddzielone są od siebie wcięciem klinowo-podniebiennym (incisura sphenopalatina).
Od tylnej części miejsca, gdzie blaszka pionowa przechodzi w poziomą odchodzi:
- Wyrostek piramidowy (processus pyramidalis) – zwany również stożkowatym.
Odchodzi od: blaszki pionowej
Położony: z przodu
Odchodzi od: blaszki pionowej
Położony: z tyłu
Wcięcie klinowo-podniebienne (incisura sphenopalatina)
Odchodzi od: miejsca gdzie blaszka pionowa przechodzi w poziomą
Położony: z tyłu
Kość podniebienna – Wyrostki
Twój najlepszy wynik: 0/4
4. Połączenia
Połączenia kości podniebiennej zostały opisane w poniższej tabelce.
Brzeg tylny blaszki pionowej kości podniebiennej łączy się z blaszką przyśrodkową wyrostka skrzydłowatego kości klinowej
Za pomocą szwu podniebienno-sitowego (sutura palatoethmoidalis)
Za pomocą szwu podniebienno-szczękowego (sutura palatomaxillaris) (x2)
Za pomocą szwu podniebiennego poprzecznego (suturapalatina transversa) (x2)
Odcinek tylny brzegu górnego małżowiny nosowej dolnej łączy się z grzebieniem małżowiny kości podniebiennej
Brzeg dolny lemiesza łączy się grzebieniem nosowym kości podniebiennej
Za pomocą szwu podniebiennego pośrodkowego (sutura palatina mediana)
5. Rozwiąż quizy!
Aby utrwalić zdobytą wiedzę, skorzystaj z pomocy naukowych znajdujących się poniżej!
Kość podniebienna – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/18
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.