Kości nadgarstka
łac. – ossa carpi
Nadgarstek składa się z 8 kości ułożonych w dwa szeregi po cztery kości.
Wyróżniamy:
szereg bliższy (ordo proximalis), w którym leżą kości: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta oraz grochowata.
szereg dalszy (ordo distalis), w którym leżą kości: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata.
Nazwy kości nadgarstka oraz ich ułożenie możesz zapamiętać powtarzając wierszyk:
- Łódka płynie, Księżyc świeci, Trójgraniasty Groszek leci.
Na Trapezie, Trapeziku wisi Główka na Haczyku.
Kość łódeczkowata (os scaphoideum)
Kość księżycowata (os lunatum)
Kość trójgraniasta (os triquetrum)
Kość grochowata (os pisiforme)
Kość czworoboczna większa (os trapezium)
Kość czworoboczna mniejsza (os trapezoideum)
Kość główkowata (os capitatum)
Kość haczykowata (os hamatum)
Kości nadgarstka – Wprowadzenie
Twój najlepszy wynik: 0/18
1. Szereg bliższy
łac. – ordo proximalis
Szereg bliższy (idąc do strony promieniowej do łokciowej) składa się z:
Kości łódeczkowatej (os scaphoideum)
Kości księżycowatej (os lunatum)
Kości trójgraniastej (os triquetrum)
Kości grochowatej (os pisiforme) – która leży na powierzchni dłoniowej kości trójgraniastej
Wszystkie z wyjątkiem grochowatej stanowią główkę stawu promieniowo-nadgarstkowego.
2. Szereg dalszy
łac. – ordo distalis
Szereg dalszy (idąc do strony promieniowej do łokciowej) składa się z:
Kości czworobocznej większej (os trapezium)
Kości czworobocznej mniejszej (os trapezoideum)
Kości główkowatej (os capitatum)
Kości haczykowatej (os hamatum)
3. Budowa kości nadgarstka
Kości nadgarstka są mniej więcej równomiernie rozwinięte we wszystkich kierunkach, co sprawia, że zakwalifikujemy je jako kości krótkie (ossa brevia).
Każda z kości nadgarstka (z wyjątkiem kości grochowatej) kształtem przypomina sześcian, w związku z czym możemy wyróżnić na niej 6 ścian (powierzchni):
Są chropowate i służą za miejsce przyczepu mięśni więzadeł
Są to powierzchnie stawowe pokryte chrząstką stawową, służące do połączenia z innymi kośćmi
Również są powierzchniami stawowymi pod warunkiem, że łączą się z inną kością nadgarstka. Przykładowo powierzchnia boczna kości czworobocznej większej nię bedzie pokryta chrząstką stawową
Kości nadgarstka – Budowa kości nadgarstka
Twój najlepszy wynik: 0/5
4. Wyniosłości i bruzda nadgarstka
Na powierzchni dłoniowej nadgarstka po stronie bocznej i przyśrodkowej występują dwie wyniosłości:
Wyniosłość promieniowa nadgarstka (eminentia carpi radialis) – leży po stronie bocznej i utworzona jest przez guzek kości łódeczkowatej oraz guzek kości czworobocznej większej.
Wyniosłość łokciowa nadgarstka (eminentia carpi ulnaris) – leży po stronie przyśrodkowej i utworzona jest przez kość grochowatą oraz haczyk kości haczykowatej.
Wyniosłości te wraz pozostałymi kośćmi nadgarstka ograniczają wklęsłą bruzdę nadgarstka (sulcus carpi).
Guzek kości łódeczkowatej + guzek kości czworobocznej większej
Kość grochowata + haczyk kości haczykowatej
Kości nadgarstka – Wyniosłości nadgarstka
Twój najlepszy wynik: 0/4
5. Kanał nadgarstka
Między obiema wyniosłościami rozpięte jest łącznotkankowe pasmo w postaci troczka zginaczy (flexor retinaculum)*, które zamyka od przodu bruzdę nadgarstka tworząc kanał nadgarstka (canalis carpi).
Przez kanał nadgarstka biegną:
- 4 ścięgna mięśnia zginacza powierzchownego palców
- 4 ścięgna mięśnia zginacza głębokiego palców
- Ścięgno mięśnia zginacza długiego kciuka
- Nerw pośrodkowy
Ścięgno mięśnia zginacza długiego kciuka przechodząc przez kanał pokryte jest pochewką ścięgna zginacza długiego kciuka, a 8 pozostałych ścięgien otoczone jest jedną pochewką, zwaną pochewką wspólną ścięgien zginaczy.
*troczek zginaczy w niektórych podręcznikach i atlasach nazywany jest więzadłem poprzecznym nadgarstka (ligamentum carpi transversum).
troczek zginaczy (flexor retinaculum)
wyniosłość promieniowa nadgarstka (eminentia carpi radialis)
wyniosłość łokciowa nadgarstka (eminenta carpi ulnaris)
powierzchnia dłoniowa kości nadgarstka
Kości nadgarstka – Kanał nadgarstka
Twój najlepszy wynik: 0/12
6. Połączenia
Połączenia kości nadgarstka zostały opisane w poniższej tabelce.
Za pomocą stawu promieniowo-nadgarstkowego (articulatio radioulnaris)
Za pomocą stawu śródnadgarstkowego (articulatio mediocarpea)
Za pomocą stawów nadgarstkowo-śródręcznych (articulationes carpometacarpeae)
Za pomocą stawów międzynadgarstkowych (articulationes intercarpeae)
7. Rozwiąż quizy!
Aby utrwalić zdobytą wiedzę, skorzystaj z pomocy naukowych znajdujących się poniżej!
Kości nadgarstka – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/40
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.