Kręgi lędźwiowe
łac. – vertebrae lumbales
U człowieka występują w liczbie pięciu i są największymi kręgami w części przedkrzyżowej kręgosłupa. Ze względu na swoje położenie, są one najbardziej obciążonymi kręgami prawdziwymi (masa górnej części ciała + kręgów powyżej). Jedną z ich cech charakterystycznych jest występowanie 11 wyrostków na każdym kręgu zamiast 7.
Skrótem, jakim posługujemy się przy zapisie kręgów lędźwiowych, jest L (np. L2, L4).
Nerkowaty
Otwory kręgowe są małe i mają kształt trójkąta.
(otwory kręgowe szyjne > lędźwiowe > piersiowe)
Mają kształt płytek ustawionych w płaszczyźnie strzałkowej, odchodzą bezpośrednio ku tyłowi, na końcach są lekko zgrubiałe
Wyrostki stawowe ustawione są prawie w płaszczyźnie strzałkowej
Nazywane wyrostkami żebrowymi, ponieważ w większości zbudowane są ze szczątkowych żeber lędźwiowych. Kierują się do boku i ku tyłowi
Wyrostki dodatkowe: drobne wyniosłości kostne tuż przy nasadach wyrostków żebrowych
Wyrostki suteczkowate: niewielkie wyniosłości kostne występujące na bocznych powierzchniach wyrostków stawowych górnych
1. Trzony
Trzony kręgów lędźwiowych w widoku od góry mają kształt nerkowaty.
Patrząc od boku, mają one mniej więcej równą wysokość z przodu i z tyłu, z wyjątkiem ostatniego kręgu (L5), który ma znacznie większy wymiar przedni niż tylny.
W widoku od góry mają kształt nerkowaty. Z przodu i z tyłu mają mniej więcej tę samą wysokość.
2. Łuki
Łuki kręgów lędźwiowych to mocne, zwężone u nasady, a w tyle rozszerzające się, płaskie i prawie pionowo ustawione listewki.
Razem z powierzchnią tylną trzonu obejmują mały i trójkątny otwór kręgowy.
Otwory kręgowe są małe oraz mają kształt trójkątny.
Od łuku każdego kręgu lędźwiowego odchodzi jedenaście wyrostków:
Wyrostek kolczysty (x1)
Wyrostki stawowe (górne x2, dolne x2)
Wyrostki suteczkowate (x2) (omówione razem z wyrostkami stawowymi)
Wyrostki poprzeczne (żebrowe) (x2)
Wyrostki dodatkowe (x2) (omówione razem z wyrostkami poprzecznymi)
3. Wyrostki kolczyste
Wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych mają kształt płytek leżących w płaszczyźnie pośrodkowej. Odchodzą od łuku bezpośrednio ku tyłowi a na końcach są lekko zgrubiałe.
Mają kształt płytek ustawionych w płaszczyźnie pośrodkowej. Odchodzą bezpośrednio ku tyłowi, na końcach są lekko zgrubiałe
4. Wyrostki stawowe
Wyrostki stawowe kręgów lędźwiowych ustawione są prawie w płaszczyźnie strzałkowej.
Na wyrostkach stawowych górnych powierzchnie stawowe skierowane są do tyłu i przyśrodkowo.
Na wyrostkach stawowych dolnych powierzchnie stawowe skierowane są do przodu i bocznie
Na stronie bocznej wyrostków stawowych górnych znajdują się drobne kostne uwypuklenia nazywane wyrostkami suteczkowatymi (processus mamillaris). Stanowią one miejsce przyczepu początkowego niektórych głębokich mięśni grzbietu.
Wyrostki stawowe ustawione są prawie w płaszczyźnie strzałkowej
5. Wyrostki poprzeczne
Z punktu widzenia rozwojowego wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych są tak naprawdę pozostałościami po żebrach lędźwiowych, dlatego nazywamy je również wyrostkami żebrowymi (processus costales).
Właściwemu wyrostkowi poprzecznemu odpowiada tutaj mały guzek zlokalizowany na powierzchni tylnej nasady wyrostka żebrowego, nazywany wyrostkiem dodatkowym (processus accessorius). Jest on pozostałością po zredukowanym wyrostku poprzecznym.
Można więc powiedzieć, że “wyrostki poprzeczne” kręgów lędźwiowych zbudowane są w głównej mierze z wyrostków żebrowych uzupełnionych o wyrostki dodatkowe (prawdziwe wyrostki poprzeczne).
Bez względu na nazewnictwo, odchodzą one od nasady łuku i trzonu kręgu, są wąskie, płaskie oraz biegną do boku i lekko ku tyłowi.
Nazywane również wyrostkami żebrowymi. Właściwym wyrostkom żebrowym odpowiadają tutaj wyrostki dodatkowe.
6. Rozwiąż quizy!
Aby utrwalić zdobytą wiedzę, skorzystaj z pomocy naukowych znajdujących się poniżej!
Kręgi lędźwiowe – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/26
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.