Mięsień pośladkowy mały
łac. – musculus gluteus minimus
Mięsień pośladkowy mały jest szerokim, wachlarzowato ułożonym mięśniem, który znajduje się pod mięśniem pośladkowym średnim. Jest rozpięty pomiędzy kością biodrową a krętarzem większym kości udowej. Pełni praktycznie te same funkcje co mięsień pośladkowy średni, tyle że słabiej.
Powierzchnia pośladkowa talerza kości biodrowej pomiędzy kresą pośladkową przednią a dolną
Krętarz większy kości udowej
Działanie na staw biodrowy: odwodzi (główna funkcja), zgina i rotuje wewnętrznie (przednie włókna), prostuje i rotuje zewnętrznie (tylne włókna)
Przy ustabilizowanej kości udowej: pochyla miednicę bocznie w stronę nogi obciążanej (przy chodzeniu lub staniu na jednej nodze)
(działanie bardzo podobne do mięśnia pośladkowego średniego, tyle że słabsze)
Nerw pośladkowy górny (L4-S1)
Tętnica pośladkowa górna, tętnica okalająca udo boczna
1. Przyczepy
Przyczep początkowy
Mięsień pośladkowy mały rozpoczyna się wachlarzowato na powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej pomiędzy kresą pośladkową przednią a dolną.
Przyczep końcowy
Włókna biegną zbieżnie w bok i ku dołowi kończąc się silnym ścięgnem na powierzchni przedniej krętarza większego kości udowej.
Poniżej znajdziesz slajder szczegółowo podsumowujący przyczepy!
2. Funkcja
Mięsień pośladkowy mały, ze względu na podobne położenie przyczepów i przebieg włókien w porównaniu do mięśnia pośladkowego średniego, pełni praktycznie identyczną funkcję, jednak z mniejszą siłą. Oba te mięśnie czasem nazywane są “pośladkowymi małymi”.
Przy ustalonej miednicy mięsień pośladkowy mały wykonuje ruch odwodzenia w stawie biodrowym, podobnie jak mięsień pośladkowy średni. Niemniej jednak, działanie mięśnia pośladkowego małego jest o połowę słabsze niż działanie mięśnia pośladkowego średniego.
Ze względu na wachlarzowaty układ włókien, przednia i tylna część mięśnia pośladkowego małego działa antagonistycznie. Część przednia, której przyczepy znajdują się przed osią poprzeczną stawu, powoduje zgięcie stawu biodrowego, natomiast część tylna powoduje jego wyprost. W zależności od działania tych dwóch części mięśnia udo może ulec rotacji na zewnątrz (tylna część) lub do wewnątrz (przednia część).
Mięsień ten odgrywa bardzo ważną rolę przy chodzeniu. Gdy podczas każdego kroku ciężar ciała spoczywa na kończynie obciążanej, mięsień ten pochyla miednicę w kierunku tej kończyny, aby utrzymać ją w poziomie.
(wspomaga działanie mięśnia pośladkowego średniego)
Jako całość: odwodzi w stawie biodrowym
Przednie włókna: zginają, rotują wewnętrznie w stawie biodrowym
Tylne włókna: prostują, rotują zewnętrznie w stawie biodrowym
Pochyla miednicę bocznie w stronę nogi obciążanej podczas chodu czy stania na jednej nodze.
3. Unerwienie
Mięsień pośladkowy mały unerwiony jest przez nerw pośladkowy górny (L4-S1).
Nerw pośladkowy górny (L4-S1)
4. Unaczynienie
Mięsień pośladkowy mały unaczyniony jest przez:
tętnicę pośladkową górną,
tętnicę okalającą udo boczną.
Tętnica pośladkowa górna, tętnica okalająca udo boczna
5. Rozwiąż quiz
Aby utrwalić wiedzę dotyczącą mięśnia pośladkowego małego, rozwiąż quiz znajdujący się poniżej!
Mięsień pośladkowy mały – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/8
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.