Mięsień wielodzielny
łac. – musculus multifidus
Mięsień wielodzielny to długi mięsień składający się z wielu krótkich włókien, które przebiegają od boku do linii wyrostków kolczystych kręgosłupa. Biegnie prawie na całej jego wysokości, zaczynając od kości krzyżowej, kończąc się na drugim kręgu szyjnym (C2/kręgu obrotowym). Jego włókna biegną od boku, ku górze i przyśrodkowo przeskakując przy tym 2-4 kręgi. Mięsień najsilniej rozwinięty jest w części lędźwiowej.
Wyrostki stawowe kręgów C5-C7, wyrostki poprzeczne kręgów Th1-Th12, wyrostki suteczkowate kręgów L1-L5, powięź piersiowo-lędźwiowa, kość biodrowa, kość krzyżowa, więzadła krzyżowo-biodrowe tylne
Wyrostki kolczyste kręgów C2-L5
Działając jednostronnie: zgina bocznie kręgosłup i rotuje go w stronę przeciwną
Działając obustronnie: prostuje kręgosłup
Gałęzie tylne nerwów rdzeniowych C3-S4
Część szyjna: tętnica potyliczna, tętnica kręgowa, tętnica szyjna głęboka
Część piersiowa: tętnice międzyżebrowe tylne
Część lędźwiowa: tętnice lędźwiowe, tętnice krzyżowe boczne
1. Przyczepy
Przyczep początkowy
Ze względu na bardzo dużą ilość przyczepów początkowych mięśnia wielodzielnego, wyjątkowo przedstawimy ją w punktach.
Idąc od góry:
wyrostki stawowe kręgów C5-C7,
wyrostki poprzeczne kręgów Th1-Th12,
wyrostki suteczkowate kręgów L1-L5,
powięź piersiowo-lędźwiowa,
grzebień biodrowy (kość biodrowa),
powierzchnia grzbietowa kości krzyżowej,
więzadła krzyżowo-biodrowe tylne.
Przyczep końcowy
Włókna biegną skośnie do boku oraz do góry i kończą się na wyrostkach kolczystych kręgów C2-L5.
Poniżej znajdziesz slajder szczegółowo podsumowujący przyczepy!
2. Funkcja
Mięsień wielodzielny działając jednostronnie, zgina kręgosłup bocznie i rotuje w stronę przeciwną.
Działając obustronnie, prostuje kręgosłup.
Zgina bocznie kręgosłup i rotuje go w stronę przeciwną
Prostuje kręgosłup
3. Unerwienie
Mięsień wielodzielny unerwiony jest przez odgałęzienia przyśrodkowe gałęzi tylnych nerwów rdzeniowych C3-S4.
Gałęzie tylne nerwów rdzeniowych C3-S4
4. Unaczynienie
Mięsień wielodzielny unaczyniony jest przez:
w części szyjnej:
tętnicę potyliczną,
tętnicę kręgową,
tętnicę szyjną głęboką,
w części piersiowej:
tętnice międzyżebrowe tylne (gałęzie grzbietowe),
w części lędźwiowej:
tętnice lędźwiowe,
tętnice krzyżowe boczne.
Część szyjna: tętnica potyliczna, tętnica kręgowa, tętnica szyjna głęboka
Część piersiowa: tętnice międzyżebrowe tylne
Część lędźwiowa: tętnice lędźwiowe, tętnice krzyżowe boczne
5. Rozwiąż quiz
Aby utrwalić wiedzę dotyczącą mięśnia wielodzielnego, rozwiąż quiz znajdujący się poniżej!
Mięsień wielodzielny – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/9
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.