Mostek
łac. – sternum
Mostek to nieparzysta, długa i płaska kość, która stanowi środkową część ściany przedniej klatki piersiowej. Razem z 12 parami żeber oraz 12 kręgami piersiowymi tworzy szkielet klatki piersiowej.
Jego najwyższy punkt jest ulokowany na wysokości kręgów Th2-Th3, natomiast najniższy – na wysokości kręgów Th9-Th10. Oprócz tego ustawiony jest on skośnie, tak że jego górna część znajduje się bliżej kręgosłupa niżeli dolna.
Mostek zbudowany jest z trzech części:
rękojeści (manubrium sterni),
trzonu (corpus sterni),
wyrostka mieczykowatego (processus xiphoideus).
Części te połączone są ze sobą za pomocą chrząstkozrostów, co umożliwia im niewielki ruch względem siebie.
Rękojeść mostka (manubrium sterni)
Trzon (corpus sterni)
Wyrostek mieczykowaty (processus xiphoideus)
Najwyższa część (rękojeść) – rzutuje na Th2-Th3
Kąt mostka (Louisa) – rzutuje na krążek międzykręgowy Th4-Th5
Najniższa część (wyrostek mieczykowaty) – rzutuje na Th9-Th10
Znajduje się między rękojeścią a trzonem mostka. Wynosi ok 160-170°.
Mostek – Wprowadzenie
Twój najlepszy wynik: 0/6
1. Rękojeść mostka
Rękojeść to jego najwyżej umiejscowiona część, która ma kształt czworoboku zwężającego się ku dołowi.
Powierzchnia przednia (facies anterior) oraz powierzchnia tylna (facies posterior) rękojeści są gładkie, i służą głównie za miejsce przyczepu mięśni i więzadeł.
Brzeg górny (margo superior) w centralnej części posiada wcięcie szyjne (incisura jugularis), zaś po obu jego stronach leżą wcięcia obojczykowe (incisura clavicularis), służące do połączenia stawowego z obojczykami.
Nieco poniżej, na brzegu bocznym (margo lateralis) leży niepodzielone wcięcie żebrowe I (incisura costalis prima) służące do połączenia z chrząstką pierwszego żebra oraz górna część wcięcia żebrowego II (incisura costalis secunda).
Część dolna rękojeści pokryta jest chrząstką i łącząc się z brzegiem górnym trzonu wytwarza chrząstkozrost górny mostka (synchondrosis s. symphysis manubriosternalis).
Wcięcie szyjne (incisura jugularis)
Wcięcie obojczykowe (incisura clavicularis)
Wcięcie żebrowe I (incisura costalis prima) – kompletne
Wcięcie żebrowe II (incisura costalis secunda) – górna część
Chrząstkozrost górny mostka (synchondrosis s. symphysis manubriosternalis)
Mostek – Rękojeść mostka
Twój najlepszy wynik: 0/5
2. Trzon mostka
Trzon to największa część mostka.
Na jego powierzchni przedniej (facies anterior), występują trzy kresy, biegnące poprzecznie, na poziomie III, IV i V wcięcia żebrowego. Dzielą one trzon na cztery części, które rozwojowo odpowiadają czterem segmentom (sternebrae), z których początkowo się rozwijał. Są one również widoczne na powierzchni tylnej (facies posterior), ale słabiej.
Brzeg górny (margo superior) jest pokryty chrząstką i wraz z dolną częścią rękojeści tworzy chrząstkozrost górny mostka.
Na brzegu bocznym (margo lateralis) znajdziemy:
Dolną połowę wcięcia żebrowego II
Kompletne wcięcia żebrowe III-VI
Górną połowę wcięcia żebrowego VII
Brzeg dolny (margo inferior) jest pokryty chrząstką i razem z górną częścią wyrostka mieczykowatego tworzy chrząstkozrost dolny mostka (synchodrosis xiphosternalis).
Chrząstkozrost górny mostka (synchondrosis s. symphysis manubriosternalis)
Wcięcie żebrowe II (incisura costalis secunda) – dolna część
Wcięcia żebrowe III-VI – kompletne
Wcięcie żebrowe VII (incisura costalis septima) – górna część
Chrząstkozrost dolny mostka (synchondrosis xiphosternalis)
Mostek – Trzon
Twój najlepszy wynik: 0/5
3. Wyrostek mieczykowaty
Wyrostek mieczykowaty to najmniejsza część mostka. Jest bardzo zmienny pod względem wielkości i kształtu. Często bywa rozdwojony na końcu lub przebity przez mały otwór.
Powierzchnia przednia (facies anterior) i powierzchnia tylna (facies posterior) są głównie miejscami przyczepu dla mięśni i więzadeł.
U góry, na brzegu bocznym (margo lateralis) znajduje się dolna część wcięcia żebrowego VII (incisura costalis septima).
Część górna wyrostka mieczykowatego jest pokryta chrząstką i wraz z brzegiem dolnym trzonu tworzy chrząstkozrost dolny mostka.
Chrząstkozrost dolny mostka (synchondrosis xiphosternalis)
Wcięcie żebrowe VII (incisura costalis septima) – dolna część
Mostek – Wyrostek mieczykowaty
Twój najlepszy wynik: 0/2
4. Kąt mostka (Louisa)
Patrząc na mostek od boku, zauważymy, że rękojeść i trzon nie są ustawione w jednej płaszczyźnie, lecz powstaje między nimi kąt otwarty ku tyłowi.
Ten kąt nazywamy kątem mostka (angulus sterni) lub kątem Louisa. Wynosi on mniej więcej 160-170° i podczas wdechu zwiększa się, a podczas wydechu zmniejsza.
Jest dobrze wyczuwalny w badaniu palpacyjnym, i na jego podstawie możemy ustalić położenie drugiego żebra oraz chrząstkozrostu górnego mostka. Oprócz tego podobnie jak krążek międzykręgowy Th4-Th5 leży on w poziomej płaszczyźnie przezpiersiowej Louisa.
Mostek – Kąt mostka (Louisa)
Twój najlepszy wynik: 0/6
5. Połączenia mostka
Połączenia mostka zostały opisane w poniższej tabelce.
Za pomocą stawu mostkowo-obojczykowego (articulatio sternoclavicularis) (x2)
Za pomocą chrząstkozrostu mostkowo-chrząstkowego I (synchondrosis sternocostalis costae primae) (x2)
Za pomocą stawów mostkowo-żebrowych II-VII (articulationes sternocostales) (x2)
Za pomocą chrząstkozrostu górnego mostka (synchondrosis s. symphysis manubriosternalis)
Za pomocą chrząstkozrostu dolnego mostka (synchondrosis xiphosternalis)
6. Rozwiąż quizy!
Aby utrwalić zdobytą wiedzę, skorzystaj z pomocy naukowych znajdujących się poniżej!
Mostek – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/24
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.